De kracht van het verhaal: uw, mijn en onze verhalen

De kracht van het verhaal: uw, mijn en onze verhalen

Dit is een gastblog van de genealoog Thomas MacEntee. Hij is gespecialiseerd in het gebruik van technologie en sociale media om genealogisch onderzoek te verbeteren en over de familiegeschiedenis te communiceren met gelijkgestemden. Zijn meest recente initiatief is Genealogy Bargains, een manier om geld te besparen op producten en diensten op het gebied van genealogie en familiegeschiedenis.

“Mamma? Waar bent u?!” Op mijn vierde ben ik bijna verdronken in een meer op het platteland bij New York waar we met mijn vader gingen jagen. Het is een van mijn vroegste herinneringen die me tot de dag van vandaag is bijgebleven. Ik herinner me hoe ik in het water omhoog keek en hoe mijn moeder haar hand uitstak. Ik zag haar goed, heel duidelijk, maar ze kon mij niet zien. De tijd stond stil.

Mijn moeder heeft me die dag gered. Ik was van de rest van het gezin afgedwaald en uitgegleden op het natte gras aan de oever van het meer. Het duurde nadat ik gevallen was gelukkig maar een paar seconden voordat ze doorkreeg dat er iets was gebeurd. Ze liet zich aan de waterkant op haar knieën vallen en tastte wild in het water rond, totdat ze me bij mijn broekband kon grijpen.

Die dag werd ik gered. Het zou zeker niet de laatste keer zijn dat deze lieve en tegelijk sterke vrouw me hielp het hoofd boven water te houden en me troostte om die roerige wateren tot bedaren te brengen.

* * *

Een verhaal met vele kanten

Dit verhaaltje heb ik in 2009 opgeschreven op basis van mijn eigen herinneringen en een gesprek dat ik in 2002 met mijn moeder had gevoerd. Op dat moment begon ze de eerste tekenen van dementie te vertonen, een voorstadium van de ziekte van Alzheimer, en probeerde ik zoveel mogelijk familieverhalen te bewaren. Dat ik bijna verdronken was, was mijn vroegste herinnering en ik had de zienswijze en herinneringen van mijn moeder nodig om het verhaal compleet te maken en voor de toekomst te bewaren.

Na dat gesprek zocht ik andere familieleden op die bij het ongeluk waren geweest of erover hadden gehoord. Ik ontdekte dat ik wel wat water had binnengekregen en had gehuild maar dat ik verder op die zonnige herfstdag blijkbaar ongedeerd was. Ik herinner me dat ik in iemands vrachtwagen naar huis werd gebracht, gehuld in een deken. Ook weet ik dat ik tot op de dag van vandaag een hekel heb gehouden aan zwemmen en in het water zijn.

Zonder de hulp van familieleden en anderen zou een belangrijke gebeurtenis uit mijn leven niet op schrift zijn gesteld en uit het geheugen zijn vervaagd. Hoeveel van uw eigen levensverhalen wachten erop om te worden bewaard en gedeeld?

Wie legt uw familieverhalen vast?

Ik ben al meer dan 20 jaar bezig met het boekstaven van mijn eigen familiegeschiedenis en –verhalen. Het duiden en voor komende generaties bewaren van familieverhalen heb ik altijd een zeer dankbare taak gevonden. Voor degenen die de verantwoordelijkheid op zich nemen om alle belangrijke verhalen op te tekenen, heb ik de volgende tips:

  • Stel niet uit. Het kan onbegonnen werk lijken om gesprekken met je familie te registreren en te bewaren maar stel het niet uit tot u “een keer tijd hebt”. Ga er bovendien niet vanuit dat iemand anders in de familie het wel zal doen. Met iedere dag van uitstel riskeert u familieleden en hun herinneringen te verliezen. Dia’s en films hebben niet het eeuwige leven, ze worden vroeg of laat onbruikbaar.
  • Maak een plan. Zelfs grote projecten die onhaalbaar lijken, worden gemakkelijker als ze worden opgedeeld in kleinere taken. Lijstjes komen goed van pas: maak een to-dolijst met actiepunten en een lijst met de bestaande stukken die goed bewaard moeten blijven.
  • Vraag om hulp. De taak om de verhalen op te tekenen komt meestal op de schouders van één persoon terecht. Er zijn echter altijd mensen die een handje kunnen en willen helpen. Ga op zoek naar mensen met speciale vaardigheden, zoals goed schrijven, bestanden converteren en foto’s scannen. Plan gezamenlijke “werkdagen”, waarop de familieleden samen belangrijke taken verrichten. Maak ook gebruik van de levendige community van professionals en leveranciers die diensten en kennis aanbieden om de familiegeschiedenis te behouden.
  • Denk op lange termijn. Bij het behoud van verhalen en aandenkens moet u tientallen jaren vooruitkijken. Zorg ervoor dat alle gedigitaliseerde materialen zijn opgeslagen met behulp van de nieuwste technologie en dat er meerdere back-ups zijn. Zorg dat u bijblijft met alle technologische veranderingen en stap op tijd over.
  • Geef het door. Het behoud van uw familiegeschiedenis is meer dan alleen maar werk. Het kan voor uzelf ook een ware ontdekkingsreis zijn. Neem de tijd om uw activiteiten, gedachten en gevoelens te documenteren, bijvoorbeeld in een dagboek of online. Richt u daarna tot de volgende generatie schatbewaarders en zorg ervoor dat iedereen het belang inziet van het behoud van de familiegeschiedenis.

© 2015, copyright Thomas MacEntee