John Boeren (Antecedentia): “Ik heb van mijn passie genealogie mijn werk gemaakt”

Er zijn niet veel mensen in Nederland die van genealogie hun beroep maken. John Boeren (42) uit Tilburg is een van hen. Hij is al bijna 30 jaar actief in de genealogie en besloot eind 2014 een eigen bedrijf te starten: Antecedentia. MyHeritage maakte kennis met hem.

John Boeren, Antecedentia (image credit: almorra.nl)

1. Wat was je persoonlijke motivatie om Antecedentia te beginnen?

Genealogie is al heel lang een grote passie voor me. Als 15-jarige jongen dook ik het archief in op zoek naar informatie over mijn familie. Al op de eerste dag moest ik mijn verwachtingen bijstellen: ik dacht dat onze familie echt Tilburgs was, maar de vader van mijn overgrootvader bleek uit Baarle-Nassau te komen. Daar had ik nooit iets over gehoord. Sinds dat allereerste moment is er geen week voorbijgegaan of ik besteedde wel enkele uren aan genealogie. In 1996 kreeg ik de kans om van mijn hobby (deels) mijn werk te maken: gedurende bijna negen jaar werkte ik bij het Regionaal Archief Tilburg. In 2005 kreeg ik een heel andere functie bij de gemeente Tilburg en dus werd genealogie weer mijn hobby. Twee jaar terug dacht ik: “Het is veel te leuk om met genealogie bezig te zijn, misschien zit er wel meer in dan alleen maar een mooie hobby.” Op dat moment wist ik ook dat ik mijn functie bij de gemeente niet langer wilde aanhouden. Ik besloot de stap te zetten en begon met Antecedentia. Op dit moment heb ik nog wel een parttime baan, maar de stip op de horizon is om over een paar jaar volledig werkzaam te zijn ‘in de genealogie’.

2. Kun je kort omschrijven wat Antecedentia doet?

De naam van mijn bedrijf geeft eigenlijk al het antwoord op deze vraag. De eerste helft van het woord komt van antecedents, een Engels woord voor voorouders. De tweede helft is afgeleid van het Latijnse scientia en betekent wijsheid of kennis. Ik heb bewust gekozen voor een internationale bedrijfsnaam, zodat ik me met mijn werkzaamheden op zowel de Nederlandse als buitenlandse markt kon richten. Antecedentia helpt mensen die hun kennis over de eigen voorouders willen vergroten, of zoals de slogan van Antecedentia zegt: het gaat om understanding your past.

Het grootste deel van mijn werk is genealogisch onderzoek in opdracht van derden. Tot nu toe zijn de meeste van dit soort opdrachten gekomen van Engelstalige klanten, uit Canada, Groot-Brittannië of de Verenigde Staten. Zij hebben soms zelf onderzoek gedaan of hebben een genealoog opdracht gegeven om hun familie uit te zoeken. Als ze erachter komen dat een van hun voorouders uit Nederland is gekomen, vragen ze aan mij om het onderzoek verder te zetten.

Ik geef ook lezingen en cursussen, zodat beginnende genealogen wat meer ‘bagage’ krijgen. Ik merk dat veel beginners op den duur toch behoefte hebben aan scholing of training. Lezingen en cursussen geef ik in Nederland en België, dat is tot nu toe vooral een product voor de binnenlandse markt. Vooral buitenlandse klanten zien reeds de waarde van een expert ter ondersteuning bij het uitzoeken van hun stamboom. Het is mijn doel om die waarde ook aan genealogen in Nederland te laten zien.

3. Familiegeschiedenis lijkt steeds populairder te worden. Hoe zie jij dit? Kun je dit verklaren?

Ik denk dat het een combinatie van ontwikkelingen is. Enerzijds zie je dat mensen steeds meer belangstelling voor het lokale en regionale krijgen: ze zijn geïnteresseerd in de geschiedenis van hun eigen familie, van hun straat of van de stad of het dorp waar ze wonen. Niet alleen het aantal genealogisch geïnteresseerden stijgt, ook het aantal mensen dat zich verdiept in heemkunde en hiervoor lezingen en cursussen volgt neemt toe. Die interesse wordt dan weer verder aangewakkerd door tv programma’s zoals Verborgen Verleden of Who Do You Think You Are? Een positieve invloed op de belangstelling voor genealogie is ook de digitalisering. Met steeds meer digitale bronnen op internet wordt het veel gemakkelijker om aan genealogie te doen. Je hoeft niet meer op pad naar archieven, maar je kunt op ieder willekeurig moment van de dag via de computer op zoek naar je familiegeschiedenis. Ten dele nog maar, want er ligt natuurlijk nog heel veel archiefmateriaal op ons te wachten bij de archiefdiensten. Slechts een klein deel daarvan is gedigitaliseerd en op internet gepubliceerd.

4. Hoe kan Antecedentia MyHeritage gebruikers helpen om hun geschiedenis beter te begrijpen?

MyHeritage gebruikers zijn al bezig met hun familiegeschiedenis. Zij hebben een account bij MyHeritage genomen om hun eigen gegevens in te voeren en via de SmartMatches en RecordMatches worden ze op het spoor van (mogelijk) nieuwe treffers gezet. Antecedentia kan MyHeritage gebruikers ondersteunen als mentor. Vooral de beginnende genealoog heeft nog weleens vragen of twijfels: doe ik het goed, waar moet ik zoeken, wat vertelt deze akte, wat staat er in deze tekst? Dan is het prettig om in een één-op-één situatie met een wat meer ervaren genealoog te sparren. Het zou nog een stapje verder kunnen gaan, namelijk als meerdere genealogen rond een onderwerp uitleg willen krijgen. Dan kun je al snel gaan denken aan een lezing, een cursus of een workshop. Dat zou zelfs online kunnen. Wie niet de tijd vindt om naar archiefdiensten te reizen, heeft vermoedelijk ook geen tijd voor een lezing op locatie. Dan zou online leren een goed alternatief zijn.

Tenslotte zou Antecedentia ook een oplossing kunnen bieden aan genealogen die familie in het buitenland zoeken. Niet al te complexe vragen zou ik misschien zelf kunnen beantwoorden. Als meer of diepgaander onderzoek nodig is, kan ik op zoek gaan naar geschikte genealogen in andere landen. Ik heb inmiddels een netwerk in Europa en de Verenigde Staten opgebouwd dat ook voor andere genealogen interessant kan zijn.

5. Wat is een van de meest bijzondere, onverwachte uitkomsten van een stamboomonderzoek dat jij hebt gedaan?

Ik heb de afgelopen maanden een onderzoek uitgevoerd voor een klant in Groot-Brittannië die meer wilde weten over het gezin van zijn Nederlandse grootmoeder. Ik kwam erachter dat haar vader diverse keren met justitie in aanraking was gekomen. Maar het werd pas echt interessant toen bleek dat deze man de laatste jaren van zijn leven niet in de gevangenis maar in een psychiatrisch ziekenhuis had doorgebracht. Op verzoek van mijn klant heb ik de ziekenhuisarchieven doorgenomen. Ik vond in een patiëntendossier niet alleen medische informatie maar ook een levensverhaal dat door de man in kwestie zelf was geschreven toen hij in het eerste ziekenhuis werd opgenomen. Niet alleen het feit dat het een handgeschreven document was, op zich al mooi, maar vooral dat het details uit zijn leven bevatte die je niet zo snel in de officiële bronnen aantreft, maakte het een bijzondere ervaring. Met zulke vondsten weet je dat je een klant blij gaat maken. En het geeft mij een heleboel voldoening.

6. Wie is jouw meest favoriete voorouder en waarom?

Die vraag kan ik heel eenvoudig en snel beantwoorden. Dat is zonder twijfel Maarten van Leeuwen. Hij is de grootvader van de oma van mijn oma (van moederszijde). Wat hem bijzonder maakt is al dat hij niet in Brabant is geboren, zoals heel veel van mijn voorouders. Maar veel interessanter is zijn levensverhaal. Als jonge jongen werd hij lichtmatroos, rond de wisseling van de 18^de en 19^de eeuw. Enkele jaren later werd hij vrijwillig militair en vocht met de Engels-Nederlandse troepen bij Waterloo. Hij overleefde de slag, maar werd pas ‘beroemd’ toen hij in 1817 de kerktoren van Ath (Henegouwen) probeerde te redden bij een brand die was ontstaan door blikseminslag. Hij viel van de toren naar beneden en werd door zijn kameraden ‘voor dood’ afgevoerd. Zijn heldhaftig gedrag leverde hem een Koninklijke onderscheiding op. Jaren later flikte hij hetzelfde kunstje nog een keer toen de kerktoren van Loon op Zand in brand stond. Weer kreeg hij een onderscheiding. Dankzij de onderscheidingen weet ik veel van zijn militaire activiteiten. Maar ook van zijn tijd als ‘burger’ is nog een en ander terug te vinden, bijvoorbeeld omdat hij lid van een schuttersgilde was. Er zijn dus veel uiteenlopende bronnen die steeds een ander aspect van zijn leven belichten. Ik heb al eerder de resultaten van mijn onderzoek naar deze bijzondere man gepubliceerd of gebruikt voor lezingen. Als het een beetje wil meezitten, hoop ik er ooit nog eens een mooi boek(je) van te maken.

7. Als je een goed advies mag geven aan mensen die interesse hebben om meer te leren over hun familiegeschiedenis, wat zou dat zijn?

Ik zou ze een heleboel tips willen meegeven. Laat ik me voor nu beperken tot drie belangrijke zaken.

– Wees voorzichtig met wat je op internet vindt. MyHeritage is een geweldig platform om je informatie te publiceren, om nieuwe onderzoekers en familieleden te leren kennen én om nieuwe gegevens te ontdekken. Maar controleer die gegevens wel. Ik weet uit ervaring dat er veel genealogen zijn die met ‘knippen en plakken’ een heel eind denken te komen. Wie goed genealogisch onderzoek wil doen, gebruikt de matches zoals ze bedoeld zijn: als een aanwijzing. Daarna ga je op zoek naar de originele bronnen om gegevens zelf te controleren.

– Beperk je niet tot de basisbronnen, zoals burgerlijke stand, bevolkingsregister of dtb-boeken. Kijk juist in andere bronnen. De meest interessante verhalen vind je toch in akten van de schepenbank of notaris, van het gemeente- of dorpsbestuur, van bedrijven, scholen en verenigingen. Zoek, zoek en zoek. Totdat je beetje bij beetje het leven van je voorouder(s) kunt beschrijven. Verhalen over waar ze woonden, wat voor werk ze deden of bij welke clubs ze zaten, zijn veel interessanter dan alleen een naam en een datum.

– Blijf leren. Er zijn steeds weer nieuwe ontwikkelingen binnen de genealogie, steeds weer nieuwe bronnen of onderzoeksmethoden. Twintig jaar geleden deed bijna niemand iets met internet, vandaag de dag is het niet meer weg te denken. Nu komt DNA onderzoek meer en meer in beeld. En zo zal er steeds iets nieuws zijn. Blijf op de hoogte van alle ontwikkelingen: ga naar lezingen en congressen, volg cursussen en webinars, lees boeken en artikelen, wordt lid van genealogische verenigingen en leg contact met mede-onderzoekers. Ga er dus op uit… zo zie je nog eens iemand en hoor je nog eens wat!