Geschiedenis van 5 mei

De Nationale Viering van de Bevrijding wordt sinds 1947 op 5 mei gehouden. In 1958 werd besloten 5 mei voortaan eens in de vijf jaar nationaal te vieren. Vanaf 1980 groeide de belangstelling zodanig dat de bevrijding sindsdien weer jaarlijks gevierd wordt, maar het is nog niet voor iedereen een vrije dag.

Sinds de oprichting van het Nationaal Comité 4 en 5 mei heeft de invulling van 5 mei vastere vormen gekregen. Hieronder worden de ontwikkelingen rond 5 mei in grote lijnen geschetst.

• 31 augustus 1945 – Nationale gedenkdag met theaterspel op de verjaardag van koningin Wilhelmina in het Olympisch Stadion in Amsterdam.
• 16 januari 1946 – Besluit ministerraad besluit viering bevrijding voortaan op 5 mei te houden, zonder daarvan een vrije dag te maken.
• 4 mei 1946 – Viering van de bevrijding in het Olympisch Stadion in Amsterdam omdat 5 mei op zondag valt
• 1948 – Overheidspersoneel krijgt op 5 mei om 16.00 uur vrij
• 1949 – Overheidspersoneel krijgt op 5 mei een halve dag vrij
• 1955 – Regering stelt Nationaal Comité Viering Bevrijdingsdag 5 mei 1955 in dat landelijke richtlijnen voor het programma opstelt. De eerste militaire herdenking van de bevrijding wordt op 5 mei in Wageningen gehouden.
• 1958 – Regering Drees besluit dat 5 mei jaarlijks alleen met vlaggen en een programma voor de schooljeugd wordt gevierd, en alleen in lustrumjaren als Nationale Bevrijdingsdag geldt waarvoor ambtenaren een vrije dag krijgen.
• 1960-1980 – Nationale viering van 5 mei eens in de vijf jaar.
• 1975 – Eerste 5 mei-viering met speciale aandacht voor Joodse, Indische en communistische vervolgingsslachtoffers n.a.v. invoering uitkeringswetten
• 1980 – Ministers van AZ, Defensie en CRM besluiten tot oprichting Comité Nationale Viering Bevrijding (CNVB) dat wegens succes wordt verlengd om jaarlijks een manifestatie in een andere provinciehoofdstad te organiseren.
• 1982 – 5 mei bij Koninklijk Besluit aangewezen als jaarlijkse bevrijdingsdag en daarmee als erkende feestdag.
• 5 mei 1985 – Lustrumviering bevrijding in Rotterdam met geallieerden; BRD-president Von Weisäcker aanwezig bij de opening van tentoonstelling over het verzet.
• 12 december 1985 – Premier Lubbers kondigt aan dat CNVB z.s.m. moet integreren met de Commissie Nationale Herdenking en wil na 1986 einde aan rondgang langs provinciehoofdsteden.
• 19 november 1986 – Lubbers kondigt aan dat Koningin op 5 mei 1987 naar Amsterdam en naar Wageningen gaat. Voorzitter CNVB voelt zich gepasseerd en trekt zich terug.
• 5 mei 1987 – Viering in Concertgebouw Amsterdam met veel aandacht voor ‘Adopteer een Monument’
• 1 juli 1987 – Regering stemt in grote lijnen in met plan Werkgroep Nationale herdenking en Viering dat vanaf 1 september verder ingevuld wordt door het nieuwe Nationaal Comité 4 en 5 mei.

Ontleend aan 4en5mei.nl