Alfred Nobel

Ieder jaar op 10 december wordt de Nobelprijs uitgereikt aan wetenschappelijk onderzoekers die een opmerkelijke prestatie hebben geleverd op het gebied van de natuurkunde, scheikunde en fysiologie of geneeskunde, aan auteurs die belangrijke bijdragen hebben geleverd aan de literatuur en voor personen en organisaties die belangrijk hebben bijgedragen aan bevordering van de vrede.

Ook wordt sinds 1968 jaarlijks de Nobelprijs voor de Economie uitgereikt.

Alfred Nobel is geboren als zoon van de Zweedse ingenieur, architect, uitvinder en industrieel Immanuel Nobel en Caroline Andrietta Ahlsell. Hij had zeven broers en zusters. Nobel was uitvinder van oa. dynamiet en oprichter van Nobel Industries dat later opging in het welbekende bedrijf AkzoNobel.

Nobel bepaalde in zijn testament anno 1895 dat van de rente van zijn kapitaal van circa 32 miljoen Zweedse kronen elk jaar op zijn sterfdag (10 december) vijf Nobelprijzen moesten worden uitgereikt. Hiertoe moest de Nobelstichting worden opgericht. In zijn testament staat dat de prijzen bestemd zijn voor hen die in het afgelopen jaar aan de mensheid het grootste nut hebben verschaft.

Ook veel Nederlanders vielen in de ‘Nobelprijzen’. Namen als Tinbergen, Kamerlingh Onnes en Van Heuven Goedhart klinken ons wel bekend in de oren. Al weet men vaak niet zo goed waarvan.. De meeste Nederlanders hebben een Nobelprijs voor Natuurkunde mogen ontvangen.

Onderstaand treft u een overzicht van de Nederlandse Nobelprijswinnaars aan met een link voor nadere informatie:

• 1901 – Jacobus Henricus van ’t Hoff (Scheikunde)
• 1902 – Hendrik Antoon Lorentz enPieter Zeeman (Natuurkunde)
• 1910 – Johannes Diderik van der Waals (Natuurkunde)
• 1911 – Tobias Asser (Vrede)
• 1913 – Heike Kamerlingh Onnes (Naturkunde)
• 1924 – Willem Einthoven (Geneeskunde)
• 1929 – Christiaan Eijkman (Geneeskunde)
• 1936 – Peter Debye (Scheikunde)
• 1953 – Frits Zernike (Natuurkunde)
• 1954 – Gerrit Jan van Heuven Goedhart (Vrede)
• 1969 – Jan Tinbergen (Economie)
• 1973 – Niko Tinbergen (Geneeskunde)
• 1975 – Tjalling Koopmans (Economie)
• 1981 – Nico Bloembergen (Natuurkunde)
• 1984 – Simon van der Meer (Natuurkunde)
• 1995 – Paul Crutzen (Scheikunde)
• 1999 – Gerardus ’t Hooft en Martinus Veltman (Natuurkunde)
• 2010 – Andre Geim (Natuurkunde)

Zojuist is bekend geworden dat de Nobelprijs voor de Vrede is uitgereikt aan de drie voorzitter van de Europese Unie, te weten: EU-president Van Rompuy, voorzitter Barroso van de Europese Commissie en voorzitter Schulz van het Europees Parlement. Het prijzengeld van bijna een miljoen euro gaat naar projecten voor kinderen in oorlogsgebieden.

Mo Yan krijgt uit China krijgt de Nobelprijs voor Literatuur. De onderscheiding voor Scheikunde gaat naar de Amerikanen Lefkowitz en Kobilka en de Nobelprijs voor Natuurkunde naar de Fransman Haroche en de Amerikaan Wineland.