Overlijdensdag van Aletta Jacobs 10.08.1929

In de krant “Het Vaderland” verscheen op 11 Augustus 1929 het bericht dat feministe Aletta Jacobs de dag eerder was overleden. Dat is vandaag 80 jaar geleden. Onderstaand de originele tekst van het krantenbericht.

“Gistermiddag is te Baarn, ten huize van mej. Rosa Manus, op 80-jarigen leeftijd overleden dr. Aletta Jacobs. De crematie vindt a.s. Woensdagmiddag op Westerveld plaats.

Aletta Jacobs is te Sappemeer geboren als dochter van dr. Jacobs, met wien ze al jong de patiënten bezocht. Op haar dertiende jaar verliet zij volleerd de dorpsschool, waar ze haast voortdurend nummer eén van de klas geweest was. Het moedige jonge meisje, dat wilde werken, zich nuttig maken in de maatschappij, rebelleerde tegen het duffe vrouwenbestaan van stof afnemen, borden wasschen, kousen stoppen, de wanhopig makende sleur van ’t dagelijksch werk. De moeder begreep deze dochter niet, de vader wel en dank zij hem betrad zij den weg tot zelfstandigheid. Ongeveer een jaar later doet ze te Amsterdam examen voor apothekersleerling. Toen kwam weer de tegenstand van den vader, maar vooral van de moeder, tegen dat ongewone waagstuk van studie aan een universiteit. Aletta hakt den knoop door, de 16-jarige schrijft op eigen gezag aan minister Thorbecke en ’t eind van ’t lied is, dat de groote liberaal haar toestemming geeft om voor één jaar (als proef) te studeeren aan de universiteit te Groningen.

Makkelijk heeft de cordate 17-jarige vrouw, „die als de mannen wilde doen”, het toen niet gehad; de Groninger professoren en studenten waren een en al hulpvaardigheid, maar overal elders was men fel verontwaardigd.

Te Utrecht deed zij haar artsexamen. Zij slaagde en 3 April 1878 had Nederland de eerste vrouwelijke arts! En 8 Maart 1879 volgde de promotie!

Na een reis naar Engeland, vestigde dr. Aletta Jacobs zich te Amsterdam en een nieuwe periode van haar leven begint. Had zij in vroeger jaren zich uitsluitend moeten wijden aan den strijd om haar eigen plaats onder de zon, thans wordt zij de kampioene der armen en misdeelden.

In die dagen begon ook de strijd voor gelijke politieke rechten van man en vrouw.

De aanleiding hiertoe was haar verzoek om geplaatst te worden op de kiezerslijst te Amsterdam, waartoe zij, als belastingbetaalster en ingezetene, volgens de grondwet het recht had, een verzoek, dat allerwege slechts spot en hilariteit verwekte. Tot voor den Hoogen Raad vocht zij de zaak uit, maar dank zij een kinderachtige wetsinterpretatie weigerde het hoogste rechtscollege haar verzoek. Dit bracht haar echter met buitenlandsche feministen in aanraking en weldra werd ook in ons land de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht opgericht.

Zij trad in het huwelijk met den heer Carel Victor Gerritsen, die haar als politicus, wethouder van Amsterdam en Kamerlid, steunde in al haar streven.

Het is moeilijk regelmatig te vertellen over alles, waar dr. Aletta Jacobs haar belangstelling en steun aan gegeven heeft. Was zij niet de vrouw die den moed had ten strijde te trekken tegen de gevaren en ellenden der prostitutie in een tijd, toen het zelfs voor onfatsoenlijk gold dat woord uit te spreken?

Op medische gronden pleitte zij voor lotsverbetering der winkelbedienden; zij was steeds kampioene voor vrouw en kind; zij was de ziel van tallooze congressen, de wereldreizigster, die met Mrs. Carrie Chapman Catt overal rondtrok om landen en toestanden te bestudeeren; ook haar werken voor een duurzamen vrede en op anti-militairistisch gebied zijn overbekend.

Veel waarnaar zij streefde is bereikt: het vrouwenkiesrecht, de economische onafhankelijkheid der vrouw, de openstelling voor haar van bijna alle ambten en betrekkingen. De tegenstand, dien zij vroeger het hoofd moest bieden, is overal in waardeering en dankbaarheid overgegaan, waarvan zij o.a. bij het gouden jubileum harer promotie op 8 Maart van dit jaar (1829), ondubbelzinnige bewijzen mocht ontvangen, terwijl ook sinds kort een gedenksteen werd aangebracht in het huis, waar zij zich het eerst te Amsterdam als dokter vestigde.

Een van Hollands grootste vrouwen is met dr. Aletta Jacobs van ons heengegaan.”