Turkse achternamen zijn een uniek en fascinerend aspect van Turkse cultuur en geschiedenis. Van oudsher werden Turkse achternamen gebruikt om familiebanden aan te geven en de afkomst van iemand aan te duiden. In dit blog zullen we dieper ingaan op de geschiedenis en betekenis van Turkse achternamen.
Historische Turkse achternamen
Tijdens het Ottomaanse Rijk (1299-1922) hadden de meeste Turkse mensen geen achternamen. In plaats daarvan gebruikten ze hun vaders naam als een soort familienaam. Na het einde van het Ottomaanse Rijk in 1922 werden Turkse burgers verplicht om achternamen te kiezen. Veel mensen kozen voor achternamen die verband hielden met hun beroep, afkomst of persoonlijkheid. Vanuit het oogpunt van genealogie heeft Turkije een aantal interessante bijzonderheden. Achternamen werden voor het eerst geïntroduceerd in Turkije door Mustafa Kemal Atatürk, de stichter van de nieuwe Turkse staat en republiek, op 21 juni 1934 met een nieuwe wet die Turken verplichtte om achternamen aan te nemen naar Europees model.
Vóór het Republikeinse tijdperk droegen individuen in de samenleving in plaats van achternamen hun religieuze, sociale, familiale en professionele titels, zoals ‘Ahmet Pasha‘, ‘Ahmet Hoca‘ of ‘Vezir-i Azam‘ (de Grand Vezir), of ze zijn genoemd naar hun informele status, zoals “Ahmet Bey” (Mr. Ahmet), “Aysel Hanım” (Mrs. Aysel) of “Mehmet Efendi” (Mr. Mehmet).
Ze hadden deze titels ook in het burgerleven. Een “Pasja“, de titel van de hoogste functionarissen en militaire officieren in het Ottomaanse rijk, werd in zijn burgerleven nooit aangesproken met “Bey“, d.w.z. “Heer”. Dit leidde tot differentiatie in de samenleving en zorgde voor verwarring met officiële formaliteiten als militaire dienst en de burgerlijke stand.
Moderne Turkse Achternamen
In de moderne tijd worden Turkse achternamen veelal gekozen op basis van persoonlijke voorkeur of familiale traditie. Veel Turkse achternamen zijn afgeleid van Arabische, Perzische of Turkse woorden. Ze zijn een reflectie van de diverse culturele invloeden die Turkije heeft ondergaan door de eeuwen heen. Sommige populaire Turkse achternamen zijn:
- Yilmaz: Dit is een van de meest voorkomende Turkse achternamen en betekent “onoverwinnelijk”.
- Demir: Dit betekent “ijzer” in het Turks en is een veel voorkomende achternaam onder Turkse mensen.
- Kaya: Dit betekent “rots” of “heuvel” en is een veel voorkomende achternaam in Turkije.
Betekenis van Turkse Achternamen
Veel Turkse achternamen hebben een specifieke betekenis of zijn afgeleid van specifieke woorden. Bijvoorbeeld, achternamen die eindigen op “-oglu” betekenden in het Ottomaanse tijdperk “afstammeling van” en werden gebruikt om familiebanden aan te geven.
Bovendien geven sommige Turkse achternamen aanwijzingen over de afkomst of het beroep van iemand. Bijvoorbeeld, de achternaam “Demirci” betekent “ijzersmid” en geeft aan dat iemands voorvader het beroep van ijzersmid uitoefende.
De meeste Turkse achternamen zijn gemakkelijk te begrijpen. De meeste zijn gevormd uit de normale woordenschat. Populair waren namen van woorden die staan voor een mannelijk karakter en krijgshaftige deugden, zoals:
- Ateş = vuur, ijver
- Çelik = staal
- Çetin = moeilijk
- Coşkun = vurig, levendig
- Demir = ijzer
- Erol = wees een man
Familienamen of de namen van historische of mythologische helden weerspiegelen het Turkse nationale bewustzijn:
- Turk = Turk
- Öztürk = puur Turk
Men viel ook graag terug op historische of mythologische helden:
- Arslan = Alp Arslan (Sultan van de Grote Seltsjoeken)
- Cengiz = Dzjengis Khan
- Dede = Dede Korkut (Het karakter van de Turkse verhalencyclus Dede Korkut)
- Yıldırım = epitheton van Sultan Bayazid I
Poëtische aanduidingen werden ook vaak als familienamen opgevat:
- Ay = maan
- Aydın = licht, helder
- Ceylan = gazelle
- Çiçek = bloem
- Gul = roos
- Güneş = zon
Turks erfgoed en traditie
Turkse achternamen zijn belangrijk voor het behoud van Turkse erfgoed en traditie. Door middel van hun achternaam kunnen Turkse mensen hun familiebanden en afkomst aangeven, waardoor ze een gevoel van verbondenheid en trots ervaren met betrekking tot hun culturele achtergrond.
Bovendien zijn Turkse achternamen een belangrijk onderdeel van de identiteit van een persoon. Het is niet alleen een manier om familiebanden aan te geven. Het kan daarnaast ook informatie geven over iemands persoonlijkheid of karakter, zoals de betekenis van de achternaam.
Wilt u zoeken naar de achternamen van uw familie? Ga naar de MyHeritage database met miljarden historische records en ontdek de akten waarin de achternamen van uw voorouders voorkomen!
