Over de Kerstboom
Foto door Jorge Barrios
Kort na Sinterklaas is hij weer achter de schotten vandaan gehaald en uitgepakt – de kerstboom. Ja, wij hebben een kunstboom… als je maar genoeg afstand neemt lijk het net echt 🙂 Terwijl ik de verwarming op 20 graden instelde vroeg ik mij eigenlijk af wat het verhaal achter de kerstboom is. Nu:
De kerstboom gaat terug op een voor-christelijk, “heidens” vruchtbaarheidssymbool. De groenblijvende boom vertegenwoordigt daarin de vernieuwing van het leven. In veel steden en dorpen wordt een grote verlichte kerstboom neergezet, meestal op een markt, plein of andere centrale plaats.
Het moment waarop de kerstboom wordt opgetuigd, verschilt van streek tot streek en van religie tot religie. In Nederland geldt de ongeschreven regel dat kerstbomen en andere kerstversieringen pas na Sinterklaas (5 december) mogen worden aangebracht. Uiterlijk met Driekoningen (6 januari) wordt de boom weggehaald: volgens de overlevering brengt het ongeluk als de kerstboom na Driekoningen nog in huis staat.
Over de ouderdom van het gebruik van de kerstboom lopen de bronnen zeer uiteen. Het heeft waarschijnlijk een Oudgermaanse oorsprong, waarbij de boom (eik) centraal stond in een midwinterviering (eigenlijk de kortste dag). Mogelijk werd die boom dan verlicht. Als de boom in de winter oud was, werd deze verbrand voor warmte.
De christelijke kerken, en vooral de Rooms-katholieke Kerk, hebben de kerstboom lange tijd geweerd. De kerstboom heeft met de inhoud van het christelijke kerstfeest niets te maken. Opvallend genoeg zijn het juist hun negentiende-eeuwse geestverwanten die ervoor hebben gezorgd dat de kerstboom in Nederland ingang vond. In de negentiende eeuw heeft het Réveil een belangrijke rol gespeeld bij de introductie van de kerstboom.
Willem Bilderdijk Hodges de Nederlandse vader het Réveil (het christelijke denken en handelen in het negentiende-eeuwse Europa)
Kenden in eerste instantie alleen rijke gezinnen het gebruik van een spar in huis, de zondagsschool bezorgde hem brede populariteit. De zondagsschool, opgericht door figuren uit het Réveil, was niet alleen een geschikte manier om het evangelie te verspreiden maar ook om armen van middelen te voorzien. Sindsdien staat de kerstboom volgens sommige kerken symbool voor ‘het Licht’.
De katholieke kerk heeft haar eigen christelijke betekenis aan de boom gegeven. De driehoekige vorm van de kerstboom zou de heilige drie-eenheid van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest vertegenwoordigen.
Grootste kerstboom ter wereld
De kerstboom in het Italiaanse plaatsje Gubbio is sinds 1991 door Guinness World Records erkend als grootste kerstboom ter wereld, met een lengte van 740 meter en een maximale breedte van 450 meter. Het gaat eigenlijk om honderden lampen in de vorm van een kerstboom op een bergflank nabij de stad. Paus Benedictus XVI had twee weken geleden met behulp van zijn tabletcomputer op 230 kilometer afstand de lichtjes van de kerstboom aangestoken.
Kerstboom van Lego
Als je maar genoeg geduld en helpende handen hebt kan je iets moois en groots neerzetten, zoals een kerstboom van 12 meter hoog gemaakt van 600.000 Lego blokjes.
