26.04.1811 – Eerste Rotterdamse akten van de Burgerlijke Stand

Eerste overlijdensakte Rotterdam 26.04.1811

Op 26 april is het precies 200 jaar geleden dat in Rotterdam de eerste akte van de burgerlijke stand werd opgemaakt. Vanaf dat moment registreert de gemeente van al haar inwoners de geboorte, het huwelijk en het overlijden. Voor die tijd gebeurde dat door de kerken. Met de invoering van de burgerlijke stand werd ook de schrijfwijze van de achternamen vastgelegd.

In 1811 werd in Rotterdam, net als in de rest van het land, gestart met de registers van de burgerlijke stand. Nederland was het jaar daarvoor door Napoleon Bonaparte ingelijfd bij Frankrijk waarna allerlei Franse wetten ook hier van kracht werden. Daaronder waren de regelingen over de burgerlijke stand. In Frankrijk was de burgerlijke stand al in 1792 ingevoerd, nog voor Napoleon aan de macht kwam. De Franse regering deed dat met het oog op de dienstplicht en om belasting te kunnen heffen.

Eerste Rotterdamse akten
In Rotterdam vond de eerste inschrijving van een akte van de burgerlijke stand plaats op 26 april 1811. Het is de overlijdensakte van Anna Geertrui Crol, die drie dagen daarvoor op 84-jarige leeftijd was gestorven. Zij was de weduwe van de koperhandelaar Adrianus de Jongh. De aangifte van haar overlijden werd gedaan door haar kleinzoons Erdwin Adrianus de Jongh en Johannes de Jongh. Er bestaat een schilderij uit 1801 waarop Erdwin Adrianus de Jongh staat afgebeeld met zijn vrouw en kind (Museum Rotterdam). De familie was overduidelijk in goede doen.

De eerste huwelijksakte werd bijna een maand later ingeschreven, op 22 mei. Op die dag trouwde de 25-jarige Leendert Antonius van Munster met de 28-jarige Jannetje de Zwart. Allebei waren ze in Rotterdam geboren. Het echtpaar zou zeven kinderen krijgen. Leendert Antonius overleed in 1847 op 62-jarige leeftijd, zijn vrouw Jannetje zeven jaar later.

De eerste geboorteakte dateert van 6 juni 1811. Deze vermeldt de geboorte van Johannes Nicolaas van der Wind, zoon van metselaarsknecht Johannes van der Wind en Geertrui Steur, op 1 juni 1811. Kennelijk waren er meer ouders die lang wachtten met de aangifte, want een bekendmaking van een paar maanden later riep ouders op hun kinderen binnen drie dagen na de verlossing aan te geven. De kleine Johannes overleed overigens al op 29 juni 1811. Hij was nog geen maand oud.

Bekijk de eerste Rotterdamse akten op Flickr.

Bron: Gemeentearchief Rotterdam