Tips: 7 x leesplezier in de zomervakantie met prachtige boeken over familiegeschiedenis

Het is zomervakantie! Dat betekent lange, lome dagen die zich perfect lenen om in een boeiend verhaal over familiegeschiedenis te duiken. Of u nu aan het strand in Frankrijk bent, op de camping in Nederland of in uw eigen achtertuin: met een mooi boek is het altijd en overal genieten. In dit blog tippen wij zeven prachtige boeken die zeker in de smaak zullen vallen bij genealogie-liefhebbers. Ze gaan allemaal op hun eigen manier over familiegeschiedenis, stamboomonderzoek en het veranderen van ‘de tijd’ en bijbehorende mentaliteit.

HET ZWIJGEN VAN MARIA ZACHEA 

‘Het zwijgen van Maria Zachea’ is een boek dat gaat over de veelzijdige en ingewikkelde geschiedenis van een gezin met twaalf kinderen. De schrijfster, Judith Koelemeijer, is de kleindochter van Maria Zachea, die een sleutelrol speelt in het verhaal: zij is de aanleiding geweest voor Koelemeijer om te beginnen met het schrijven van dit boek.

Maria leed de laatste acht jaar van haar leven aan de gevolgen van een hersenbloeding, waarbij ze steeds meer in stilzwijgen verviel. Koelemeijer beschrijft deze periode in het boek, terwijl ze zich gelijktijdig verdiept in de familiebanden van de kinderen. In een boek van 255 pagina’s zet ze het levensverhaal van dit gezin uiteen. Dit doet ze door middel van interviews met de twaalf broers en zussen die ze vertaalt naar twaalf hoofdstukken. In elk hoofdstuk vergaart de lezer nieuwe informatie over Maria’s aftakelende gezondheid. Uit het boek blijkt dat de broers en zussen elkaar eigenlijk helemaal niet zo goed kennen, en dat hun belevenissen en herinneringen aan de tijd van vroeger sterk verschillen: een tijd vol ontwikkelingen.

‘Het zwijgen van Maria Zachea’ leest fijn weg als een roman die berust op oral history: het mondeling overleveren van verhalen aan de volgende generatie.

HET PAUPERPARADIJS

‘Het Pauperparadijs’ is een prachtig intrigerend en tragisch boek over arm en rijk. Vanaf 1823 werden tienduizenden arme mensen vanuit heel Nederland verplaatst naar Veenhuizen, een plaatsje in Drenthe, waar zij in heropvoedingskampen werden gestopt.

Roza Dingemans, de oma van auteur Suzanna Jansen, beschrijft dat haar eigen moeder was onterfd omdat zij als dochter uit een protestants gezin met een katholieke man was getrouwd. Dit zou de reden zijn dat hun familie in armoede leefde.

Jansen ontdekte dat dit verhaal ver van de waarheid af staat: haar overgrootmoeder was opgegroeid in een heropvoedingsgesticht in Veenhuizen, waar paupers werden ‘opgevoed’ om beter te kunnen integreren in de samenleving. Het feit dat ze hier over loog, toont aan hoeveel schaamte er met armoede gepaard gaat.

In het boek gaat Jansen een belangrijk stuk verborgen Nederlandse geschiedenis langs aan de hand van vijf generaties van haar familie. Ze schetst een beeld van de kampen en het moeizame ‘zelfstandige’ leven daarna; de moderne opvoedingsmethoden voor mensen die leven in armoede (het wonen-onder-toezicht in de twintigste eeuw) en de gevolgen van deze maatregelen die Jansen nog steeds terug ziet in haar eigen leven.

Het verhaal was zo succesvol, dat er zelfs een theaterstuk over is gemaakt. Vanwege Covid-19 is hun volgende voorstelling naar de zomer van 2021 verschoven.

DE STAMHOUDER

‘De Stamhouder’ is een autobiografisch boek, geschreven door de Poolse Alexander Münninghoff. Met behulp van feitelijke gebeurtenissen en familieverhalen geeft hij inzicht in de geschiedenis van zijn directe familie, die in de Tweede Wereldoorlog deel uitmaakte van de SS. Zelf schrijft hij: “[…] Over hen gaat dit boek. En over de gevolgen van de oorlog. Over een sluwe grootvader, die op spectaculaire wijze een van de rijkste mensen van Letland was geworden, maar twee dagen voordat de oorlog uitbrak met zijn Russische vrouw en vier kinderen, met achterlating van al zijn bezittingen, moest vluchten naar Nederland. Over een naïeve vader, die aan het Oostfront, in het uniform van de Waffen SS, uit idealisme tegen de Sovjets vocht en vervolgens in Nederland ten onder ging. Over een moeder, die na de scheiding naar Duitsland vluchtte en mijn moeder niet mocht zijn. En over mij, de kleinzoon, de zoon, de stamhouder.”

Het boek heeft meerdere prijzen gewonnen en wordt omschreven als “krankzinnig” en “overweldigend”, een fascinerend verhaal dus!

VIKTOR

In ‘Viktor’ debuteert Judith Fanto met een intrigerend portret van de Weens-Joodse familie Rosenbaum, waarin de rol van Viktor Rosenbaum een terugkerend element is. Het boek wisselt in vlotte schrijfstijl af tussen twee verhaallijnen in het heden en het verleden.

De eerste verhaallijn leert ons over het bestaan van Geertje Rosenbaum in 1994. Geertje voelt zich niet bijzonder Joods, en kijkt met groeiend onbegrip naar haar familieleden, die altijd geheimzinnig hebben gedaan over hun Joodse identiteit. In een poging om antwoorden te vinden op haar vragen gaat ze op onderzoek uit naar de geschiedenis van haar familie, met in het bijzonder de vraag: waarom wordt Viktor, haar grootvaders broer, door de rest van de familie doodgezwegen?

De tweede verhaallijn neemt ons mee in het verhaal van Viktor en zijn familie in de eerste helft van de twintigste eeuw. Viktor past niet in het perfecte plaatje van de hardwerkende, intellectuele familie Rosenbaum: hij is laks, een vrouwenversierder en geeft niet om autoriteit. Echter, als Oostenrijk door Hitler geannexeerd wordt en de Jodenvervolging toeneemt, is hij degene die voor zijn familie door het vuur gaat en hen met zijn brutaliteit en vindingrijkheid helpt het land uit te vluchten.

‘Viktor’ is een boek dat gaat over familiebanden, identiteit en de zoektocht naar het gevoel van thuis horen.

 DE VADER VAN GRACE

‘De vader van Grace’ is een boek dat Carolijn Visser heeft geschreven naar aanleiding van familieonderzoek samen met haar vriendin Grace. Als kind was Carolijn verbijsterd bij het zien van Grace’s zwarte vader: hij kwam uit Indonesië, maar zo zagen mensen uit Indonesië er toch niet uit? Hij was, voor zo ver Grace wist, de enige zwarte man in heel Middelburg.

Nadat haar beide ouders zijn overleden vindt Grace een koffer met daarin stapels liefdesbrieven van haar Indo-Afrikaanse vader aan haar Zeeuwse moeder. Samen met Carolijn gaat zij op onderzoek uit om haar familiegeschiedenis voor eens en altijd te ontrafelen.

‘De vader van Grace’ gaat over een jong koppel dat verliefd wordt; twee mensen die hun leven proberen vorm te geven in een onbewoonbaar verklaard huis in Middelburg, nadat zij moesten vluchten uit Indonesië. Maar het is ook een verhaal over ‘verborgen’ slavernij, en de zoektocht naar identiteit als gevolg hiervan.

DE ZEVEN ZUSSEN: DE ZILVERBOOM (deel 6)

Zoals de titel al doet vermoeden, is ‘De Zeven Zussen’ van Lucinda Riley een serie. Greta is door een tragisch ongeluk haar geheugen kwijt. Als zij terugkeert naar Marchmont Hall, een landhuis waar ze een tijd gewoond heeft, vindt ze een grafsteen. Ze wordt geconfronteerd met belangrijke herinneringen en gaat op onderzoek uit naar haar eigen verleden. Iets waar ze echter geen rekening mee heeft gehouden is dat ze hiermee ook het verhaal van haar dochter ontrafelt. En die blijkt haar eigen geheimen te hebben…

In ‘De Zilverboom’ lezen we over Greta’s herontdekte herinneringen. Het gehele verhaal wordt beschreven aan de hand van drie generaties: Greta zelf, haar dochter, en haar kleindochter. Het boek kan in het begin wat ingewikkeld lijken omdat het een tijdje onduidelijk is hoe de verschillende personages zich tot elkaar verhouden. Maar naar mate het boek vordert, wordt dit door Greta’s herinneringen steeds duidelijker.

DE HOEVE EN HET HART

De auteur van ‘De Hoeve en het hart’ Enny de Bruijn is historisch onderzoeker, journalist en schrijver. In dit boek combineert ze deze drie om een hartverwarmend verhaal te schrijven over een boerenfamilie. Dit doet ze aan de hand van 180 bewaarde brieven uit het begin van de achttiende eeuw.

Arien van Rijckhuijsen (1671-1750) is een boer uit Gelre die op één punt heel bijzonder was: hij schreef zijn familieverhalen op. Dit gebeurde zelden onder de boeren: er is dan ook weinig geschiedenis bekend van de boerencultuur, in tegenstelling tot de veel genoemde Nederlandse stedencultuur. Met behulp van Ariens verslagen en brieven naar zijn studerende zoon in Leiden (waar hij af en toe ook heen reist), geeft de Bruijn ons inzicht in het leven en de mentaliteit van de boeren. Het verhaal gaat eigenlijk over een heel gewoon leven: in dienst gaan, trouwen, kinderen krijgen, op het land werken.

‘De Hoeve en het hart’ is een liefdevol boek over de onderbelichte plattelandscultuur en het boerenleven in de 18^e eeuw, en een fraai stukje archiefwerk!

Voor elke liefhebber van familiegeschiedenis zit er vast iets moois tussen naar zijn of haar smaak. Laat ons hieronder in de reacties weten welk boek uw favoriet is. MyHeritage wenst u allemaal een fijne zomervakantie!