Populaire jongensnamen van toen

Een voornaam is iets heel speciaals. Bij de geboorte krijgen we van onze ouders allemaal een voornaam. Als u in uw stamboom kijkt, zult u bij de voorouders en hun familie regelmatig dezelfde namen zien langskomen. Dit komt door vernoemingen, maar ook door de namen die het meest populair waren op het moment van de geboorte van uw voorouders. Wat waren eigenlijk de populaire namen van vroeger? MyHeritage stelde een overzicht op van de meest bekende jongensnamen in het jaar 1880. Ook zochten we uit wat de betekenis is van deze klassieke mannelijke voornamen.

Johannes & Jan
Bijbels, Hebreeuws = God is genadig. Johannes staat op 1 als meest gegeven jongensnaam in 1880. Johannes is een bekende persoon uit de Bijbel en was al vroeg een populaire naam, allereerst vanwege Johannes de Doper, maar ook door Johannes, de discipel van Jezus. Johannes was eerst vooral in de oosterse kerk populair. Toen er kruistochten kwamen werd deze naam echter meegenomen naar het westen, waar hij in veel landen al snel de meest voorkomende naam werd.

Jan is afgeleid van Johannes. Jan stond op nummer 2 van meest gebruikte jongensnamen van 1880. Dat is nog altijd een veel gebruikte naam. Er zijn meer dan 984.000 mannen die op dit moment Johannes heten. De naam Jan wordt in Nederland bijzonder veel gebruikt. Ongeveer 458.500 mannen en jongens heten zo. Sinds de jaren ’70 is de naam wel steeds minder geliefd. In 1989 werden voor het eerst minder dan duizend kinderen geboren die de naam Jan kregen. Toch blijft het altijd een geliefde naam, die jaarlijks aan honderden kinderen wordt gegeven.

Geboorteakte van Johannes van den Heuvel, 31 oktober 1863 te Waalwijk, Brabant. Bron: MyHeritage, collectie Nederland, Geboorteregister Burgerlijke Stand, 1811-1915

Cornelis
Bijbels, Latijns = de gehoornde. Cornelis is een jongensnaam die geen duidelijke herkomst heeft, net als de oorspronkelijke naam Cornelius. Er wordt gedacht dat er een verband is met het Latijnse ‘cornu’, wat ‘hoorn’ betekent, waarmee Cornelis dus zou staan voor ‘de gehoornde’. Dit is echter niet zeker. Wel is bekend dat het een oude, Romeinse naam is. In de christelijke wereld werd de naam bekend door de in de Bijbel genoemde officier Cornelius. Uit de twaalfde eeuw zijn vermeldingen bekend uit Vlaanderen. In het noorden duurde het tot de vijftiende eeuw voordat de naam, ook in vrouwelijke vorm, geliefd werd. In Friesland was dat pas vanaf de zestiende eeuw. In de zestiende en zeventiende eeuw werd de naam Cornelis meegenomen naar Engeland, door Engelsen die in Nederland gewoond hadden vanwege de daar heersende vrijheid van godsdienst.

Pieter & Petrus
Latijn = rots. Pieter staat op nummer 5 en Petrus op 9 van de meeste gebruikte jongensnamen van 1880. Pieter is de Nederlandse variant van de Engelse jongensnaam Peter. Deze twee namen worden ongeveer hetzelfde uitgesproken en zijn afgeleid van Petrus. Deze naam komt van het Griekse ‘petra’ dat ‘rots’ betekent, als een symbool van vastheid en betrouwbaarheid. Petrus is bekend uit de Bijbel: het is de bijnaam die Jezus aan zijn volgeling Simon gaf.

Geboorteakte van Pieter van Leeuwen, 7 september 1857 te Zegwaart, Zuid-Holland. Bron: MyHeritage, collectie Nederland, Geboorteregister Burgerlijke Stand, 1811-1915

Willem
Duits, Germaans = wilskrachtige beschermer. Willem is een jongensnaam die is afgeleid van Wilhelm. Dit is een Germaanse naam, die bestaat uit twee verschillende naamstammen. Het eerste deel betekent ‘wil, wilskracht, streven’. ‘Helm’ staat voor ‘beschermer’, maar ook voor ‘koning’. De naam betekent dus wilskrachtige beschermer. Al vanaf de Middeleeuwen is de naam populair. Hij kwam bijvoorbeeld in diverse adellijke en koninklijke families voor. Zo ook bij de huidige koning van Nederland, Willem-Alexander. Zijn overgrootmoeder had ook een naam die is afgeleid van Wilhelm, namelijk Wilhelmina.

Gerrit
Germaans, Nederlands = sterk met speer. Gerrit is afgeleid van Gerard. Gerard is een tweestammige Germaanse jongensnaam. De naam is gevormd uit ‘ger’, met de betekenis ‘speer’, en ‘hard’, wat staat voor ‘sterk, stevig’. Gerard betekent dus ‘sterk met de speer’. In de vroege Middeleeuwen was het al een veelvoorkomende naam. De populariteit van de naam bleek uit een onderzoek van 1947. Gerrit stond op de 7e plaats in de top 25 van meest voorkomende jongensnamen.

Geboorteakte van Gerrit Steindam, 16 februari 1818 te Leeuwarden, Friesland. Bron: MyHeritage, collectie Nederland, Geboorteregister Burgerlijke Stand, 1811-1915

Jacobus & Jacob
Bijbels, Hebreeuws = hij zal beschermen; bedrieger, hielenlichter. Jacobus staat op nummer 8 en Jacob op nummer 10 van meest gebruikte jongensnamen in 1880. Jacobus is afgeleid van Jacob. Jacob is een jongensnaam die uit het Hebreeuws komt, maar de precieze betekenis ervan is onzeker. Mogelijk is het ‘hij zal beschermen’. Vanwege het verhaal van Jakob en Ezau in de Bijbel wordt de naam vaak verklaard als ‘bedrieger, hielenlichter’.

Komen deze populaire namen ook voor in uw stamboom? Droeg een van uw voorvaderen wellicht een van bovenstaande namen? Bouw nu uw stamboom op MyHeritage en onderzoek de namen van uw voorouders! Wie weet ontdekt u vernoemingen in uw stamboom naar een nog onbekende voorvader! Laat het ons weten in de reacties.

Heeft u al een uitgebreide stamboom op MyHeritage en bent u benieuwd wat daarin de meest populaire mannelijke voornamen zijn? Gebruik onze vernieuwde functie Familiestatistieken, die dit in een handomdraai laat zien!