Namen: Waarom kan ik mijn naam niet vinden?

Van onze gastblogger Schelly Talalay Dardashti, genealogie-expert bij MyHeritage

Uw familienaam is veranderd sinds hij werd aangenomen. Een verblijf in verschillende landen kan erin doorklinken, de spelling en uitspraak kunnen zijn veranderd en hij kan zijn veranderd na een recente immigratie (hoewel niet op Ellis Island).

Andere factoren zijn goed te begrijpen. De spelling stond niet vast en mensen waren analfabeet of konden de taal van een bepaalde streek niet lezen of schrijven. Onze voorouders wisten niet hoe ze hun naam moesten spellen en overheids-ambtenaren waren verantwoordelijk voor het optekenen van namen in registers of in belangrijke documenten.

WAAROM IS HET ZO MOEILIJK?

De ambtenaar schreef de naam zoals hij hem hoorde. Misschien was hij al wat ouder en doof aan één oor. Of misschien had uw voorouder een spraakgebrek of een accent. Als een neef van uw voorouder naderhand een geboorte kwam aangeven, zat er een nieuwe, jongere ambtenaar achter de balie, die uitstekend kon horen. De neef sprak bovendien duidelijk.

Immigranten die naar een nieuw land verhuisden, veranderden vaak hun namen. Ze wilden de spelling en uitspraak gemakkelijker maken voor zichzelf, hun buren en werkgevers, of op officiële documenten. Als de oorspronkelijke namen in een ander alfabet waren geschreven, bijvoorbeeld in het cyrillisch voor Russische en Bulgaarse namen, dan werden ze fonetisch in het Engels omgespeld, waarbij talrijke spellingvarianten mogelijk waren. Accenten en dialecten maakten de zaken nog ingewikkelder.

Als bepaalde letters of lettercombinaties van de oorspronkelijke taal moeilijk te begrijpen waren in een nieuwe taal, probeerde de immigrant deze te vereenvoudigen. In het geval van Amerikaanse immigranten kunnen er variaties worden teruggevoerd naar nieuwkomers met slecht te begrijpen accenten en een gebrekkige kennis van het Engels, Er kon dus een verschil bestaan tussen de naam zoals hij werd uitgesproken en de geregistreerde naam. Bij het zoeken naar een familie in het adresboek van een Amerikaanse stad, kan blijken dat een immigrant zijn of haar naam steeds veranderde. Mijn overgrootvader heette oorspronkelijke TALALAY, TALALAI of TALALAJ (de uitspraak is steeds hetzelfde), gebruikte TOLINE in zijn naturalisatieverzoek (wat verklaart waarom het me jaren kostte om die te vinden!), wijzigde zijn naam in TOLIN en uiteindelijk in TOLLIN, terwijl zijn broer de naam TALLIN aannam.

Immigranten vonden het soms eenvoudiger om hun naam te vertalen. Soms vertaalden ze simpelweg hun oude naam in de nieuwe taal. Een familie die in Europa Mandelbaum (amandelboom) heette, kan in Israël de naam Shaked (amandel in het Hebreeuws) hebben gekozen. Sommige immigranten wilden volledig breken met hun vroegere leven of probeerden misschien aan de dienstplicht in het oude land te ontsnappen en waren nog steeds bang voor ambtenaren die achter hen aan zouden komen. Dat was al voldoende reden om een nieuwe naam aan te nemen.

In bepaalde landen waren sommige mensen soms gedwongen om een aan hen opgelegde achternaam aan te nemen. Als de kans zich voordeed, probeerden ze hun nieuwe naam weer kwijt te raken of namen ze een naar hun mening “betere” naam aan. Anderen probeerden aan vervolging te ontkomen en probeerden met een neutraal klinkende naam hun nationaliteit of godsdienst te verbergen. In Europa erkende de burgerlijke stand in bepaalde perioden sommige huwelijken niet meer (hoewel de paren wel voor de kerk trouwden). De kinderen werden dus onder de meisjesnaam van de moeder aangegeven. Zo iemand begon direct na immigratie de naam van zijn of haar vader te gebruiken.

WELKE TECHNIEKEN HELPEN?

De zoektocht naar variaties en omzettingen en het uiteindelijk opsporen van de oorspronkelijke naam kost tijd, soms veel tijd. Hier zijn enkele tips:

Spreek de naam ook hardop uit en probeer hem fonetisch te spellen. Vraag anderen om de naam uit te spreken. Probeer dit experiment: vraag aan een jong kind om de naam die u uitspreekt op te schrijven. Hun fonetische interpretatie kan nuttig zijn.

Probeer de naam met behulp van een vertaalwebsite of online woordenboeken terug te vertalen naar de oorspronkelijke taal. Zoek indien mogelijk ook in omringende landen of onderzoek, in het geval van Oost-Europa en zijn veranderende grenzen, hoe de naam in de verschillende talen van een streek wordt gebruikt.

Namen die beginnen met een H of een klinker vragen extra aandacht. Afhankelijk van de taal, kan de H zijn weggelaten of zijn veranderd in een G of zelfs een A. Een naam die met een klinker begint, kan met iedere willekeurige andere klinker beginnen: A wordt O, I wordt E of O wordt U, om de bekendste vervangende klinkers te noemen. Controleer alle mogelijke variaties.

Wees voorzichtig met namen van Oost-Europese oorsprong. Als ze beginnen met een J, kan die klank ook zijn omgespeld als I, E of Y. Er kan aan het eind een E, S of Z zijn toegevoegd of weggelaten en de namen kunnen worden geschreven met één of twee letters N aan het eind of één of twee letters M in het midden.

Er kunnen menselijke fouten in indexen worden gemaakt. Mensen kunnen vermoeide ogen krijgen, hun vingers op de verkeerde toetsen plaatsen of zelfs in de verkeerde kolom schrijven. Ik heb registers gezien waarin in het veld “Huwelijkse staat” het antwoord “Russisch” was ingevuld – duidelijk een fout. Sommige letters kunnen veranderd zijn. Verken de mogelijkheden door de naam uit te schrijven. Maak een lijst met de mogelijke omzettingen van alle letters, met inbegrip van de eerste letter. Andere fouten zijn zeer begrijpelijk als u uw toetsenbord bekijkt. De verkeerde toetsen kunnen zijn aangeslagen, met name die van de letters rond de eigenlijke toets.

Probeer in het kader van alternatieve spellingen ook verschillende uitgangen, voorvoegsels en achtervoegsels uit.

Selecteer als u online zoekt, altijd de optie “klinkt als”, “alternatieve spellingen” of “Soundex” om het aantal resultaten en mogelijke treffers te vergroten. Bij het gebruik van SuperSearch, de krachtige zoekmachine van MyHeritage, kunt u kiezen uit talrijke alternatieve namen. Onze  vertaaltechnologie van namen helpt hierbij:

Een zoekopdracht voor Tatiana geeft resultaat in het Russisch, vertaald naar Engels (klik om in te zoomen)

Als u te maken heeft met mensen die naar Amerika zijn geëmigreerd, ga er dan niet vanuit dat hun naam bij aankomst op Ellis Island is veranderd. Dit broodjeaapverhaal komt op bijna iedere conferentie over genealogie aan bod. Er is niet één geval bekend van een immigrant wiens naam is veranderd door een ambtenaar op Ellis Island. Iemand kan zijn naam hebben veranderd zodra hij het immigratiekantoor verliet maar de ambtenaren op Ellis Island waren daarvoor niet verantwoordelijk. Op Ellis Island werden rond de 60 talen gesproken en veel beambten waren zelf immigrant.

De passagierslijsten werden in Europa opgesteld door medewerkers die vele talen begrepen en deze lijsten werden op Ellis Island gebruikt om de passagiers bij aankomst op Ellis Island af te vinken.

In 1898 kwam een van de eerste immigranten uit mijn familie aan. Mendl Talalay (die later Max Tollin werd) veranderde zijn naam van TALALAY naar TOLLIN, en schreef daarover naar huis. Degenen die later kwamen namen deze nieuwe naam ook bijna onmiddellijk aan. Het verhaal gaat dat Mendl/Max zijn naam heeft veranderd omdat hij op de boot van een medepassagier die een beetje Engels sprak, hoorde dat hij beter zo snel mogelijk zijn naam kon veranderen, omdat hij als meneer Tell-a-lie nergens zou worden aangenomen. Al onze geïmmigreerde voorouders hebben dit verhaal aan hun kinderen en kleinkinderen doorgegeven. Van de familie TALALAY heten de meesten nu TOLLIN of TALLIN, maar er bestaan nog andere variaties.

Heeft u een verhaal over een naamswijziging in uw familie? Deel uw verhalen, vragen en opmerkingen hieronder!